Sonetowy poczet pisarzy kaliskich
Takich książek poetyckich nie widuje się codziennie; ba: są one rzadkością na polskim rynku wydawniczym. Izabela Fietkiewicz-Paszek publikuje autorski tom ponad dwudziestu sonetów, upamiętniający nieżyjących pisarzy związanych z Kaliszem. Są wśród nich ci najbardziej znani, jak Adam Asnyk, Maria Konopnicka, Maria Dąbrowska czy Wanda Karczewska; są mniej znani jak Stefan Otwinowski czy Marian Cezary Abramowicz; są też tacy, o których wiedzą wyłącznie kaliscy regionaliści i lokalni badacze historii. Najstarszy z „sonetowego pocztu pisarzy kaliskich”, powstaniec listopadowy, lekarz i podróżnik, Teodor Teodor Tripplin, urodził się w 1812 r. – najmłodszy, Arkadiusz Pacholski, zmarł zaledwie przed rokiem (2021) w wieku 57 lat i łączyła go z autorką tomu osobista znajomość. Godny podkreślenia jest fakt, że Izabela Fietkiewicz-Paszek w swoich wierszach przywołuje również twórczość i sylwetki pisarzy pochodzenia żydowskiego: Meira Pakentregera, Łucji Gliksman, Hermana Herszela Solnika i Rozy Jakubowicz – pamiętając o historycznej wielonarodowości i wielokulturowości ziemi kaliskiej. (Nie trzeba przypominać, jak ważna to deklaracja poetki w kontekście niedawnych wydarzeń w stolicy regionu, dotyczących spalenia Statutu Kaliskiego).
Poetka pilnuje dokumentalnej treści sonetów: stara się, by zawrzeć w nich charakterystyczne cechy pisarstwa swoich bohaterów, przytacza tytuły i fragmenty ich utworów, prezentuje znamienne wydarzenia z ich biografii łącząc je z historią miasta, lokalizuje postaci w topografii. A na dodatek, wszystko to czyni „z elegancją”, zamykając swoje refleksje w niełatwej przecież konwencji trzynastozgłoskowego sonetu włoskiego. Estetyczna wartość tych wierszy nie budzi żadnych wątpliwości.
Tom sonetów Izabeli Fietkiewicz-Paszek stwarza szansę nie tylko na przypomnienie, ale i na zachowanie ciągłości pamięci o pisarzach oraz – być może – spowoduje zainteresowanie ich postaciami i twórczością nie tylko kaliszan czy mieszkańców województwa. Chciałoby się powiedzieć, że podobna książka powinna powstać w każdym regionie. A może Fietkiewicz-Paszek zapoczątkuje taką ogólnopolską serię? Oby!
Janusz Taranienko, redaktor tomu
sierpień 2022
[tekst powstał przed ukazaniem się książki, wykorzystany m.in. na portalu Wielkopolska Kultura u podstaw]